CBSE
Long Answer Type(1) તાંબાના શુદ્વીકરણની વિદ્યુતવિભાજનની પદ્વતિમાં કૉપર સલ્ફેટનું દ્રાવણ વિદ્યુતવિભાજય તરીકે લેવામાં આવે છે. તેમાં થોડા પ્રમાણમાં મંદ સલ્ફ્યુરિક ઍસિડ ઉમેરવામાં આવે છે. (2) આ દ્રાવણમાં અશુદ્વ કૉપરનો સળિયો ધન ધ્રુવ (ઍનોડ) અને શુદ્વ કૉપરની પાતળી પટ્ટી ઋણ ધ્રુવ (કૅથોડ) તરીકે ગોઠવી યોગ્ય વૉલ્ટેજ ધરાવતો એકમાર્ગીય વિદ્યુતપ્રવાહ (DC) પસાર કરવામાં આવે છે. (3) આમ, કરવાથી ઍનોડમાંથી કૉપર, કૉપર સલ્ફેટના જલીય દ્રાવણમાં ઓગળે છે અને તેટલા જ પ્રમાણમાં કૉપર, કૉપર સલ્ફેટના જલીય દ્રાવણમાંથી કૅથોડ પર જમા થાય છે. (4) ગોલ્ડ, સિલ્વર જેવી ઓછી સક્રિય ધાતુઓ વિદ્યુતવિભાજન કોષના તળિયે ભેગી થાય છે, જેને ઍનોડિક પંક કહે છે. (5) આ પદ્વતિથી 100% શુદ્વતાવાળું કૉપર મળે છે.
આમ, કૉપરના વિદ્યુતવિભાજનની પદ્વતિથી ધાતુને શુદ્વ કરી શકાય છે અને સાથે સાથે કીમતી ધાતુઓ પણ મેળવી શકાય છે.
ઍનોડ (ધન ધ્રુવ) : Cu(s) → Cu2+(aq) + 2e-(ઑક્સિડેશન)
અશુદ્ધ
કૅથોડ (ઋણ ધ્રુવ) : Cu2+(aq) + 2e- → Cu(s) (રીડક્સ્શન)
શુદ્ધ
કુલ પ્રક્રિયા : Cu(s) → Cu(s)
અશુદ્ધ શુદ્ધ