CBSE
Gujarat Board
Haryana Board
Class 10
Class 12
વિશ્વમાં, ભારતમાં તથા ગુજરાતમાં ખનિજ કોલસો ક્યાંથી મળી આવે છે ?
ખનિજ કોલસાનું વિચ્છેદક નિસ્યંદન સમજાવો.
પેટ્રોલિયમમાં રહેલાં મુખ્ય રસાયણો સમજાવો.
પેટ્રોલિયમ ઉત્પત્તિ અને તેની શોધ વિશે ટૂંકમાં સમજાવો.
ખનિજ કોલસો અને પેટ્રોલિયમમાં મુખ્યત્વે શું હોય છે ? ખનિજ કોલસો અને પેટ્રોલિયમના ઉપયોગો લખો.
ખનિજ કોલસામાં મુખ્યત્વે C, H ઉપરાંત N, S, P તથા K વગેરે તત્ત્વો સંયોજનરૂપે હોય છે, જ્યારે પેટ્રોલિયમ વાયુઓ, ગૅસોલીન, કેરોસીન, ડીઝલ, ઊંજણ તેલ તથા આસ્ફાસ્ટ હોય છે.
ખનિજ કોલસો ઔદ્યોગિક ક્ષેત્રે સ્ટીલ ઉદ્યોગમાં, થર્મલ પાવરસ્ટેશનમાં, પોલાદના ઉત્પાદનમાં અને ધાતુના નિષ્કર્ષણમાં ઉપયોગી છે. જ્યારે પેટ્રોલિયમ મળતા ગૅસોલીન, ડીઝલ અને કેરોસીનનો ઉપયોગ બળતણ તરીકે તથા આસ્ફાસ્ટનો ઉપયોગ રસ્તા બનાવવા માટે થાય છે.
આમ, ખનિજ કોલસો અને પેટ્રોલિયમ કુદરતમાંથી મળતા અગત્યના ઊર્જા સ્ત્રોત છે.