સર્વોચ્ચ અદાલત

નર્મદા ગુજરાત અને મધ્ય પ્રદેશ રાજ્ત્યોની સૌથી મોતી નદી છે. તેનાં વિનાશક પૂર પર નિયંત્રણ લાવવા અને તેના વિરાટ જળરાશિનો ઉપયોગ કરવા તેના પર ગુજરાતમાં નવાગામ ખાતે 'સરદાર સરોવર યોજના' બની છે. આ યોજના ગુજરાત, મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર અને રાજસ્થાનની સહિયારી યોજના છે. આ ચારેય રાજ્યોના વિકાસ માટે નર્મદા યોજના ઘણી મહત્વની છે.

નર્મદા નદી પર નવાગામ ખાતેના જળાશયના બંધની ઉંચાઈ 110 મીટરથી વધે નહી તે માટે મધ્ય પ્રદેશ તેમજ પર્યાવરણનું જતન કરતી સ્વૈચ્છિક સંસ્થાઓએ યોજનાની સામે વિરોધ નોંધાવ્યો. તેમના મતે આ બંધના બાંધકામથી ત્યાં રહેતા આદિવાસીઓને હટવું પડશે. તેથી તેમના મૂળભૂત અધિકારોનો ભંગ થશે. ગુજરાત અને મધ્ય પ્રદેશ વચ્ચેનો આ વિવાદનો ઉકેલ લાવવા 8 માર્ચ, 2006ના રોજ સર્વોચ્ચ અદાલતે ચુકાદો આપતાં જણાવ્યું કે, વધતી જતી વસ્તીને ધ્યાનમાં લેતાં સરદાર સરોવર યોજના ઘણી મહત્વની છે. આ યોજનાને કારણે સજીવસૃષ્ટિ અને પર્યાવરણમાં સુધારાત્મક ફેરફાર થવાની શક્યતા છે. આ યોજનાથી ગુજરાત, મધ્ય પ્રદેશ અને રાજસ્થાનના ઘણા વિસ્તારોમાં પાણી પહોંચાડી શકશે અને એ વિસ્તારોમાં રણને આગળ વધતું અટકાવી શકશે. આ યોજનાથી વિપરી, અસર પામતા લોકોનું ક્રમશ: પુનવર્સન કરવામાં આવશે. તેથી તેમના મૂળભૂત અધિકારોનો ભંગ થશે નહી.