CBSE Gujarat Board Haryana Board
Class 10 Class 12
રાજ્યનીતિના માર્ગદર્શક સિદ્ધાંતો :
મનુષ્યના સર્વતિમુખી વિકાસ મટે અતિઆવશ્યક એવા કેટલાક માનવકોનો સમાવેશ આ સિદ્ધાંતોમાં કરવામાં આવ્યો છે. જેમ કે કામ કરવાનો હક, પુરુષો અને સ્ત્રીઓને સમાન કામ માટે સમાન વેતન મેળવવાનો હક, જીવનનિર્વાહનાં સાચનો મેળવવાનો હક. 14 વર્ષની ઉંમર સુધી મફત અને ફરજિયાત શિક્ષણ મેળવવાનો હક વગેરે.
બધા નાગરિકોનું મહત્તમ કલ્યાણ થાય એ રીતે સમાજમાં બહુતિક સાધનોની માલિકી અને અંકુશનું વિતરણ કરવું.
સંપત્તિ અને ઉત્પાદનનાં સાચનોનું વિકેન્દ્રીકરણ થાય એવી નીતિઓ ઘડવી અને તેમનો અમલ કરવો.
સમાજમાં ભૌતિક સંસાધનોનું વિતરણ બધાના કલ્યાણ માટે થાય એવા પ્રયત્નો કરવા.
શ્રમજીવિઓ અને કુમળી વયનાં બાળકોના સ્વાસ્થ્યનું રક્ષણ તથા ગરીબીને કારણે તેમને બિનઆરોગ્યપ્રદ કામો કરવાં ન પડે એ માટે પગલા લેવા જોઈએ.
જાહેર સ્વાસ્થ્યને નુકશાન કરે એવાં દારૂ, માદક પીણાં અને કૅફી વગેરે જેવાં પદાર્થોના ઉપયોગ પર પ્રતિબધ મૂકવો.
ખેતી, પશુપાલન, કુટિર ઉદ્યોગ, ગ્રામોદ્યોગવગેરેનો અદ્યતન અને વૈજ્ઞાનિક ઢબે વિકાસ કરવો. દુધાળાં પ્રાણીઓની કતલ અટકાવવી.
રાજ્યમાં સૌને ન્યાયની સમાન તક આપવી. આર્થિક કારણસર કોઈને ન્યાય આપવાનો ઈન્કાર કરવામાં ન આવે તેમજ એવા લોકોને મફત કાનૂની સહાય મળી રહે એવો રાજ્યે પ્રબંધ કરવો.
જંગલો, વન્યજીવન તથા પર્યાવરણનુંં રક્ષણ કરવા પગલાં ભરવાં.
રાષ્ટ્રીય ગૌરવના પ્રતિક સમાં પ્રાચીન, ઐતિહાસિક સ્મારકોનું રક્ષણ કરવું.
સત્તાનું વિકેન્દ્રીકરણ છેક ગ્રામ્યસ્તરે થાય એ માટે ગામડાંમાં ગ્રામપંચાયતોની રચના કરવી.
ઉદ્યોગોના સંચાલનમાં શ્રમજીવીઓની હિસ્સેદારી વધે એ પ્રકારના પગલાં ભરવાં. કામના સ્થળે કામદારોનું સ્વાસ્થ્ય જળવાઈ રહે એવી માનવીય પરિસ્થિતિ સર્જવી.
