CBSE Gujarat Board Haryana Board
Class 10 Class 12
C.
Tips: -
આકૃત્તિમાં દર્શાવ્યા મુજબ બે સમકેન્દ્વિય રિંગોનું કેન્દ્વ C છે અને બંને રિંગોની ત્રિજ્યા R = 40 cm = 0.4 m અને R2 = 80 cm = 0.8 m છે તથા બંને રિંગોના આટાની સંખ્યા N = 20 જેટલી સમાન છે.
ધારો કે, R1 ત્રિજ્યાવાળી રિંગમાં l1 = ૦.4 A પ્રવાહ વિષમઘડી અને R2 ત્રિજ્યાવાળી રિંગમાં l2 = 0.6 A પ્રવાહ સમઘડી દિશામાં વહે છે.
R1 ત્રિજ્યાવાળી રિંગમાં કેન્દ્વ પાસે ઉદ્દભવતું ચુંબકીય ક્ષેત્ર, 
(પાનના સમતલમાંથી બહાર આવતી દિશામાં)
R2 ત્રિજ્યાવાળી રિંગમાં કેન્દ્વ પાસે ઉદ્દ્ભવતું ચુંબકીય ક્ષેત્ર 
(પાનના સમતલમાંથી અંદરની દિશામાં)
જો કેન્દ્વ પાસે સમાસ ચુંબકીય ક્ષેત્ર B હોય, તો
(પરિણામ (1) અને (2) પરથી )
પાનના સમતલમાંથી બહાર આવતી દિશામાં હશે.
m દળવાળો એક કણ q વિદ્યુતભાર ધરાવે છે. આ ક્ણને V જેટલા વિદ્યુતસ્થિતિમાનના તફાવત હેઠળ પ્રવેગિત કરી સમાન ચુંબકીય ક્ષેત્ર B માં ક્ષેત્રને લંબરૂપે દાખલ કરતાં તે R ત્રિજ્યાવાળા વર્તુળાકાર માર્ગે ગતિ કરે છે, તો આ કણના વિદ્યુતભાર અને દળનો ગુણોત્તર
= ................. છે.
[
ને ઘની વાર વિશિષ્ટ વિદ્યુતભાર (Specific Charge) પણ કહે છે.]
સમાન ચુંબકીય ક્ષેત્ર B ને લંબરૂપે પ્રોટોન, ડ્યુટેરોન આયન અને 
પાર્ટિકલ સમાન ગતિ-ઉર્જા સાથે વર્તુળાકાર માર્ગ પર ગતિ કરે છે. અનુક્રમે તેમના ગતિપથની ત્રિજ્યાઓ rp , rd અને r
વડે દર્શાવીએ તો ............. .
[ અહીં
, અને 
]
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે બે અતિ લાંબા સુરેખ તાર એકબીજાને અમાંતરે રાખી બંનેમાંથી 2 A જેટલો વિદ્યુતપ્રવાહ પસાર કરવામાં આવે છે. આ વખતે તેમની વચ્ચે લાગતું બળ F છે હવે તારમાં પ્રવાહ 1 A જેટલો કરવામાં આવે અને પ્રવાહની દિશા ઊલટાવી નાખતાં તેમની વચ્ચે લાગતું બળ ........... . 
થશે અને આકર્ષણ પ્રકારનું હશે.
થશે અને અપાકર્ષણ પ્રકારનું હશે.
થશે અને અપાકર્ષણ પ્રકારનું હશે.
થશે અને અપાકર્ષણ પ્રકારનું હશે.
ડાબી તરફ
જમણી તરફ
પુસ્તકના પૃષ્ઠને લંબરૂપે
Q માંથી વહેતા પ્રવાહની દિશામાં હશે.
