જનરલ પોસ્ટ

ભારત : એક ઝલક

ભારત એ અનેક સાંસ્કૃતિક વિવિધતાઓ ધરાવતો દુનિયાનો સૌથી મોટો લોકશાહી દેશ છે. ભારત ક્ષેત્રફળ પ્રમાણે વિશ્વમાં સાતમા નંબરનો અને વસ્તી ગણના પ્રમાણે બીજા નંબરનો દેશ છે. ભારતનો 121 કરોડથી પણ વધારે જન-સમૂહ આશરે ચારસો જેટલી જુદી-જુદી ભાષાઓ બોલે છે. તો મિત્રો આજે આપણે આપણા ભારત દેશની પાયાની જાણકારીનો પરિચિત મેળવીએ. સ્પર્ધાત્મક પરિક્ષાની તૈયારી કરતા મિત્રો માટે પણ આ માહિતી અગત્યની છે કારણ કે વિવિધ સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓમાં આ વિષે અવારનવાર પ્રશ્નો પૂછાતા રહે છે.

ક્ષેત્રફળ : 32,87,263 ચો કીમી
અક્ષાંશ : 8⁰ 4’ ઉત્તર અક્ષાંશથી 37⁰ 6’ ઉત્તર અક્ષાંશ
રેખાંશ : 66⁰ 7’ પૂર્વ રેખાંશથી 97⁰ 25’ પૂર્વ રેખાંશ
પ્રમાણ સમયરેખા : 82⁰ 5’ પૂર્વ રેખાંશ (અલાહાબાદ અને વારાણસી વચ્ચેથી પસાર થાય છે)
ઉત્તર-દક્ષિણ લંબાઈ : 3214 કિમી
પૂર્વ-પશ્ચિમ લંબાઈ : 2933 કિમી
દરિયાઈ સરહદ : 7516 કિમી
જમીન સરહદ : 15,200 કિમી
રાજ્યો : 29
કેંદ્રશાસિત પ્રદેશો : 6
રાષ્ટ્રધ્વજ : ત્રિરંગો
રાષ્ટ્રગીત : જન…ગન…મન
રાષ્ટ્રીય ગીત : વંદે માતરમ
રાષ્ટ્રભાષા : હિંદી-દેવનાગરી લિપિ
રાષ્ટ્રમુદ્રા : ચાર સિંહવાળી શિલ્પાકૃતિ
રાષ્ટ્રીય મુદ્રાલેખ : સત્યમેવ જયતે
રાષ્ટ્રીય પંચાંગ : ચૈત્ર સુદ એકમથી (શક સંવત)
રાષ્ટ્રીય પ્રાણી : વાઘ
રાષ્ટ્રીય હેરિટેજ પ્રાણી : એશિયાઈ હાથી
રાષ્ટ્રીય પુષ્પ : કમળ
રાષ્ટ્રીય વૃક્ષ : વડ
રાષ્ટ્રીય ફળ : કેરી
રાષ્ટ્રીય સ્મારક : ઈન્ડિયા ગેટ (દિલ્લી)
રાષ્ટ્રીય નદી : ગંગા
સર્વોચ્ચ રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર : ભારત રત્ન
સ્વતંત્રતા દિવસ : 15મી ઑગષ્ટ
પ્રજાસત્તાક દિવસ : 26મી જાન્યુઆરી
કુલ વસ્તી : 1,21,01,93,422 (2011ની વસ્તી ગણતરી મુજબ)
પુરુષ-મહિલા પ્રમાણ : 1000 : 940
વસ્તીગીચતા : 382 પ્રતિ ચો કિમી
સાક્ષરતા : 74.04 %
રેલવે માર્ગ : 64,015 કિમી
નેશનલ હાઈવે અને એક્સપ્રેસ વે : 70,934 કિમી
રાજ્ય માર્ગ : 1,33,000 કિમી
જિલ્લા માર્ગ : 34,17,000 કિમી
ગ્રામ્ય માર્ગ : 26,50,000 કિમી
હવાઈ મથક : 140
મોટા બંદરો : 12
નાના બંદરો : 200
પોસ્ટ-ઓફિસ : 1,55,015 (2013નો આંકડો)
પડોશી દેશો : પાકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાન, ચીન, નેપાળ, ભૂટાન, બાંગ્લાદેશ, મ્યાનમાર, શ્રીલંકા, માલદિવ